Beste Theo Hoex,

met groot ongenoegen heb ik zojuist vernomen dat de internationale atletiekfederatie IAAF heeft besloten dat de WK atletiek in 2019 zullen plaatsvinden in Doha, de hoofdstad van Qatar.

Het kan u niet ontgaan zijn dat Qatar op dit moment openlijk verdacht wordt van het WK voetbal van 2022 op oneigenlijke wijze te hebben bemachtigd. Vandaag verscheen in het nieuws, kort na de bekendmaking van de keuze van de IAAF, bovendien het bericht dat José María Odriozola, voorzitter van de Spaanse atletiekbond RFEA, scherpe kritiek heeft geuit op de toewijzing van de WK atletiek aan Doha, waarbij de WK met zo’n 28 miljoen euro zouden zijn gekocht.

Bovendien werd deze week bekendgemaakt dat Qatar op de vierde plaats van de slaveryindex staat. Er zijn internationaal grote zorgen over de werkomstandigheden van de bouw van de voetbalstadions voor het WK voetbal, er vallen duizenden doden en er zou sprake zijn van onderbetaalde en gedwongen arbeid.

Gezien deze bijzonderheden vind ik het uiterst kwalijk en bovendien verdacht dat de IAAF heeft gekozen voor Doha.

Ik wil u hierbij vragen om namens mij, en waarschijnlijk vele andere Nederlandse atleten

• er bij de IAAF op aan te dringen dit besluit terug te draaien vanwege de bijzondere omstandigheden hierboven benoemd.
• onderzoek te laten doen naar de vraag op welke manier dit besluit van IAAF tot stand is gekomen, aangezien er op het eerste gezicht een sterke verdenking op omkoping is.
• indien ondanks bovenstaande bezwaren de keuze voor Doha gehandhaafd blijft, erop toe te zien dat de werkomstandigheden van arbeiders die bij de voorbereidingen van de wereldkampioenschappen betrokken zijn, zodanig zijn, dat er geen onnodige slachtoffers zullen vallen en er geen gebruik wordt gemaakt van onderbetaalde of gedwongen arbeid, zodat onze atleten met een zuiver geweten kunnen deelnemen aan de kampioenschappen.

In Berlijn liep Dennis Kimetto een klinkend wereldrecord, met 2:02’57 bijna een halve minuut sneller dan het oude record dat sinds 2013 op naam stond van Wilson Kipsang. Oud marathonloper Luc Krotwaar (2u10’13 in 2003) zet openlijk zijn vraagtekens bij het nieuwe record. Volgens hem is er 10% kans dat het record dopingvrij is. Terecht?

De beschuldiging komt natuurlijk niet uit het niets. Het is nog niet zo lang geleden dat de complete wielrentop aan de doping zat. Marathonlopen is tevens een duursport, dus zouden bepaalde methoden (EPO, bloeddoping) ook in de marathonsport effectief kunnen zijn. Bovendien staat het anti-dopingbeleid van Kenia ter discussie. De afgelopen jaren zijn tal van Kenianen op doping betrapt en in oktober 2013 tikte de WADA (wereldwijde anti doping agentschap) de Keniaanse atletiekbond nog op de vingers vanwege tekortkomingen in controle en bestrijding van dopinggebruik. Volgens Luc Krotwaar wordt in de trainingsperioden van atleten nauwelijks op doping getest omdat er geen laboratorium binnen bereik is. Atletenmanager Gerard van de Veen stelt echter dat Dennis Kimetto meer dan tien keer gecontroleerd is binnen één jaar. Doping is onzin, zegt hij. Ook anderen bestrijden dat er in Kenia niet of onvoldoende wordt getest.

Wie heeft er nu gelijk? Op de insiders atletiekwebsite Losseveter krijgt Luc Krotwaar er hard van langs: hij heeft geen concrete aanwijzingen en speculeren over dopinggebruik is schadelijk voor iedereen. Kortom, de toon en argumentaties zijn hetzelfde als in de periode dat iedere wielrenner ‘s nachts aan het infuus hing en critici verbaal werden afgetuigd. Sedertdien is iedere topprestatie per definitie verdacht en zolang doping niet aangetoond is, heerst er twijfel. Van Armstrong hebben we bovendien geleerd dat een negatieve dopingtest helemaal niet betekent dat een prestatie schoon is en zelfs bij een positieve test wil een betrapte atleet ons doen geloven dat er sprake is van een zogenaamde fout-positieve test. Kortom, zekerheid bestaat niet.

De eerste vraag is of de prestatie van Dennis Kimetto zo bijzonder is. In het verleden heeft hij al bewezen enorm hard te kunnen lopen en gezien de optimale omstandigheden in Berlijn (10 graden, geen wind, vlak parcours, 1 tegen 1 strijd tot eind van de race) is de prestatie helemaal niet zo opzienbarend (toegegeven – een opzienbarend statement bij een opzienbarend wereldrecord). Wat ik persoonlijk veel opvallender vind, is dat een tijd onder de 2u05 tot 2006 nog uniek was (Slechts eenmallig voorbehouden aan Paul Tergat en Sammy Korir in Berlijn, 2003) en sindsdien tientallen atleten die tijd hebben beslecht. Een ander opvallend feit is dat sinds 2012 de Ethiopiërs ineens terug zijn in de marathontop, terwijl voordien Haile Gebrselassi de enige Ethiopiër was die onder de 2u05 liep. Dat riekt, nietwaar? Aan de andere kant, als doping zo’n liefhebberij was onder Europese wielrenners, waarom zouden Afrikaanse atleten wel en Europese marathonlopers niet gebruiken?

Zijn er andere verklaringen voor de snelle Afrikaanse progressie dan doping? Michel Butter stelt dat de Keniaanse trainingsmethodes zijn verwesterd en dus beter zijn geworden, wat gezien de armoedelijke staat van het westerse marathonlopen een bijzondere opvatting is. Kamiel Maase, die een semiwetenschappelijke functie bekleed bij NOC-NSF, gooit het (niet al te wetenschappelijk) op de psyche, in zijn ogen gaat het om een mentaliteitsverandering. Van de overige Nederlandse kenners zijn de meesten zo direct in het Keniaanse marathonwereldje verweven, dat hun mening niet als objectief kan worden beschouwd.

Blijft staan de mening van Luc Krotwaar, tenslotte, die stelt dat het laatste wereldrecord waar hij zijn handen voor in het vuur durft te steken, dat van Belayneh Densoma is, die in 1988 2:06’50 liep. Toen was Krotwaar 20 jaar; aangezien een minderjarige niet in staat kan worden geacht om in te schatten waarvoor hij wel en niet zijn handen in het vuur kan steken, gaat het dus om slechts één wereldrecord waar hij in gelooft. Misschien moeten we de verklaring van Luc Krotwaar dan ook anders opvatten, en zegt hij eigenlijk dat hij op twintigjarige leeftijd het vertrouwen in de medemens heeft verloren.

Verdorie, blijven we over met speculaties en onbetrouwbare verklaringen. Wat moeten we daar nu mee? Wel, in mijn ogen staat gezonde twijfel dichter bij de werkelijkheid dan een overtuiging. Twijfel is redelijk en twijfel is bovendien wat de mens tot mens maakt: Puisque je doute, je pense; puisque je pense, j’existe. Met deze onzekerheid moeten we het dus doen. Het is aan de Keniaanse atletiekbond, atletenmanagers en atleten (deze laatsen zijn, indien ‘schoon’, immers gebaat bij schone concurrenten) om met gedegen laboratoriumvoorzieningen en niet-corrupte laboranten de twijfel tot een minimum te reduceren en het is aan ons allemaal om scherp op te letten en niet slechts te geloven wie we willen geloven, want feit is dat voor doping de marathon in potentie een gewillig slachtoffer is. Een dubieuze houding van de Keniaanse atletiekbond kent slechts verliezers.

Kortom: twijfel is altijd gezond en in dit geval zelfs terecht, maar bewijs voor een uitgebreid dopingnetwerk, zoals we dat in het Europese wielrennen kenden, in Kenia en Ethiopië is er nog maar allerminst.

Londen 2012, misschien wel de apotheose van de topsport. Een paar maanden later wordt de wereld ruw gewekt uit een mooie droom. Lance Armstrong, één van de grootste sporthelden allertijden, blijkt de wereld jarenlang te hebben bedrogen. Daarin was hij niet de enige. Lees verder op losseveter.nl.

Na ruim een halfjaar huiskameroverleg is de Commissie Gelijke Behandeling eruit: bij de Utrecht Marathon werd er verboden onderscheid gemaakt tussen buitenlanders en Nederlanders. In een persbericht valt te lezen dat de Nederlandse nummer één 10.100 euro won en de Keniaanse nummer twee met 80 euro naar huis kon gaan terwijl de Nederlandse nummer drie maar liefst 7.500 dukaten in zijn zak kon steken. Dat klinkt niet eerlijk, dus kan Jan met de pet op zijn vingers natellen dat er sprake was van discriminatie.

Maar wie het 8 pagina’s tellende oordeel van de commissie leest kan niet anders dan concluderen dat de commissie niet erg zorgvuldig heeft gewerkt: het document is een orgie van feiten en fouten. De lezer wordt al snel duidelijk dat de commissie niet begrijpt hoe het invitatie- en beloningsbeleid nu precies in elkaar steekt. Was die Keniaanse nummer twee nou wel of niet uitgenodigd? Ook wordt de gehele context van een Keniaanse overheersing van het hedendaagse hardlopen buiten beschouwing gelaten, terwijl die context toch essentieel is voor het beleid van deze marathon.

De grootste verwarring lijkt voort te komen uit een gebrek aan inzicht in het gangbare beloningssysteem in de hardloopwereld. Vrijwel iedere grote wedstrijd keert alleen prijzen uit aan gecontracteerde atleten. Dit systeem heeft ervoor gezorgd dat in de loop van de afgelopen twintig jaar steeds meer Kenianen de weg wisten te vinden naar de lucratieve Nederlandse wedstrijden. Mede hierdoor maakte het Oost-Afrikaanse hardlopen een revolutie door terwijl in het westen het niveau daalde tot een absoluut dieptepunt een kleine 10 jaar geleden.

Reden voor hardlooplievende organisaties om te onderzoeken wat er mis gaat. Gerard Nijboer, in 1980 nog winnaar van zilver op de Olympische Spelen, zou zich tegenwoordig nog maar ternauwernood kunnen kwalificeren voor deelname op het hoogste podium en zou nu ook niet meer dan een bijrol zou spelen op de achtergrond van het Afrikaans loopgeweld, dus ook weinig exposure voor geldschietende sponsoren.

Een andere factor is, hoe raar het ook klinkt, de economische afhankelijkheid van de Nederlanders. Hoewel het inkomen hier vele malen hoger ligt dan in Kenia en niemand van de honger omkomt, zijn de kosten voor basaal leven hoog. Voor minder dan 500 euro kun je nog geen kamer huren om in te wonen, zorgverzekering kost al meer dan 100 euro en ook de andere basale kosten zijn een veelvoud van die in Kenia. Het is voor een Nederlandse hardloper dus bijna ondoenlijk een bestaan op te bouwen als professioneel sporter, en dus besloot de organisatie van de Utrecht Marathon hier een creatieve oplossing op te verzinnen.

Hoewel de hardloopsport het toonbeeld van integratie is besluit de commissie gelijke behandeling de zaak te simplificeren tot het voorbeeld van de nummer 2, die níet gecontracteerd stond en waarschijnlijk afkwam op de alternatieve beloning die door een goedbedoelde actie van een Nederlandse zakenman in het vooruitzicht was gesteld. Helaas voor de goede man verloor hij de wedstrijd.

Om tot een goed begrip van de zaak te komen had de commissie goed gedaan twee zaken los van elkaar te onderzoeken: (1) in hoeverre is een marathonorganisatie verplicht tot het uitnodigen van buitenlandse atleten en (2) mogen gecontracteerde atleten anders worden beloond dan niet-gecontracteerde atleten? Ook had de commissie er goed aan gedaan zich in te lichten via onafhankelijke deskundigen, zoals de Nederlandse atletenmanagers van

Keniaanse hardlopers. Maar in plaats van gedegen onderzoek te doen komt de commissie liever met een stevige conclusie: verboden onderscheid op grond van ras en nationaliteit.

In haar oordeel stelt de commissie dat het doel, het stimuleren van de Nederlandse atletiek, legitiem was, het middel (verschil in beloning) echter buitenproportioneel. Als we dan toch de zaken uit elkaar halen dan kunnen we uit het oordeel lezen dat het niet verboden is slechts Nederlanders uit te nodigen, maar dat de beloning van genodigde lopers niet buitenproportioneel mag verschillen met dat van niet-genodigde lopers. Want, was de nummer twee een niet-genodigde Nederlander geweest in plaats van een Keniaan, dan had hij eveneens kunnen fluiten naar de hogere bonussen. Er kan in dit geval dus nooit sprake zijn van discriminatie op basis van ras of nationaliteit. Het oordeel van de Commissie Gelijke Behandeling kan regelrecht de prullenmand in

Zondagochtend. Onder een zeldzaam heldere oktoberhemel ontwaken op het Beursplein in Amsterdam enkele tientallen mensen die er in tentjes hebben overnacht. Uit frustratie misschien, boos omdat de bankdirecteur in een grote villa woont: Occupy Amsterdam.

Op hetzelfde moment dat de wereldverbeteraars zichzelf opwarmen met koffie die door arme drommels in Afrika is geplukt maar voor die plukkers te weinig geld oplevert om een degelijke maaltijd voor het gezin te kunnen betalen, klinkt even verderop, in het Olympisch Stadion, een schot. Op zo’n mooie zonnige ochtend in Oktober zou toch geen crimineel het in zijn hoofd halen te schieten? Nee – het is de burgemeester. Op hetzelfde moment ejaculeert het stadion een eindeloze stroom hardlopers: de marathon is begonnen.

Mensen die voor het eerst een ooit ondenkbare afstand hardlopend afleggen. Mensen die een weddenschap zijn aangegaan en met de moed der wanhoop maandenlang door het Vondelpark hebben gezwoegd. Kenianen die alles op alles zetten om de armoede in te ruilen voor faam en rijkdom.  En hardlopers die er alles aan doen om hun snelste tijd te verbeteren. Kortom, allemaal mensen die voor hun kansen gaan. Dat al die mensen, die elkaar niet eens kennen, eensgezind op weg gaan en hetzelfde doel nastreven, is een indrukwekkend gegeven. Ontroerend zelfs, als je erover nadenkt.

Rond het middaguur finishen de snelste lopers, maar de uren daarna blijven ze binnenstromen. 9630 in totaal, maar liefst een derde meer dan in Rotterdam eerder dit jaar. Tienduizend mensen die samen een groter statement maken dan die paar wereldverbeteraars in de binnenstad, die hun behoeften mogen doen in de Dixi die er speciaal voor hun is neergezet.

In tijden van crisis kun je met beschuldigende vinger naar de machthebbers wijzen. Je kunt boos worden en uit wanhoop op de lelijkste plek van Nederland gaan kamperen en je kunt brieven naar de krant sturen die niet worden geplaatst. Je kunt de ellende ook laten voor wat ze is en het bos opzoeken om te gaan hardlopen. Met hardlopen verbeter je de wereld niet, maar je maak jezelf wel vrij van de dagelijkse ellende. Voel de zon je zweet verdampen, voel de wind in je gezicht en voel je voeten nat worden in de modderige bospaden.

Als de bankdirecteurs geld nodig hebben om gelukkig te zijn, laat ze het geld dan tot zich nemen. Jij laat de wereld voor wat ze is en gaat op zoek naar datgene wat belangrijk is en werkelijk gelukkig maakt. Occupy yourself!